İhalesiz, `ihale` dönemi başlıyor Kamu İhale Yasa Tasarısı ile ilgili İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yapılan basın açıklaması. 14 Kasım 2008

Mühendis ve mimarları mağdur edecek hükümler içeren Kamu İhale Yasa Tasarısı Meclis Genel Kurulu`nda görüşülmeye başladı

AKP Hükümeti tarafından hazırlanan tasarı büyük inşaat şirketlerinin elini rahatlatacak özellikler taşıyor

Tasarı aynı zamanda, kamu ihalelerinde partizanlık, kayırmacılık, yandaşlara peşkeş dönemini resmen başlatıyor

Bundan bir süre önce AKP Hükümeti, 4734 sayılı Kamu İhale Yasası ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Yasası`nı değiştirmek için düğmeye basmış, meslek odalarının itirazlarına rağmen ilgili yasa değişikliğini Meclis gündemine getirmişti. Meclis alt komisyonlarında ele alınan tasarı bırakalım itirazları gidermeyi, olumsuzluklar daha da belirgin hale getirilerek Meclis Genel Kurulu`nda görüşmeye açıldı. Belli ki, iktidar partisine üye milletvekillerinin oylarıyla tasarı yasalaşacak, kamu ihale düzeninde yeni ve çok tartışılacak bir dönem başlayacaktır.

Tasarının ne gibi değişikliklere yol açacağını, hangi olumsuzlukları tetikleyeceğine ilişkin değerlendirmeye geçmeden önce, siyasi iktidarın yasa tasarısını hazırlarken ve tasarı alt komisyonlarda görüşülürken, ilgili kurumları, meslek odalarını devre dışı bırakan yaklaşımına dikkat çekmek gerekmektedir. AKP iktidarı sadece bu yasayla ilgili değil, bütün bu ve benzeri girişimlerinde toplumun farklı kesimlerinin görüşünü almaktan ısrarla kaçınmakta, katılımcılığa tüm yasaları "yangından mal kaçırırcasına" çıkarmaktadır.

Ancak bu kez "ben yaptım oldu" anlayışıyla hazırlanan tasarının kamu hayatında ciddi zafiyetlere, usulsüzlüklere ve yolsuzluklara yol açacağını bilmek gerekiyor. Zaten tartışmalı ve sıkıntılı bir konu olan kamu ihale sistemi, bu tasarıyla açıkçası içinden çıkılmaz bir hal alacak, kamusal hayatın derinden kanayan bir yarası tüm noktalara nüfuz edecektir. Ülke tarihinin hiçbir döneminde kamu alanına sirayet eden adam kayırmacılık ve partizancılık yasayla "güvence" altına alınmamıştır.

Yine aynı şekilde ülke tarihinin hiçbir döneminde, hiçbir Türkiye Cumhuriyeti hükümeti kendi teknik personelini bu oranda mağdur eden ve büyük sermaye gruplarının elini rahatlatan bir yasaya imza atmamıştır. Kamu ihalelerindeki eşitsizlik ve adalet ilkesi bu açıklıkta çiğnenmemiştir.

Yasa değişikliği tasarı olarak Meclise gönderildiğinde İnşaat Mühendisleri Odası yasaya ilişkin itirazlarını kamuoyuyla paylaşmış, Meclis`te bir dizi görüşme yapmış, muhalefet partilerine görüşlerini aktarmış, ancak iktidar partisi görüşme talebine bile olumlu yanıt vermemiştir.

Adı geçen tasarı yasalaşırsa;

·         Mühendis ve mimarların iş denetleme ve iş yönetme belgeleri oranı aşağı çekilecek, büyük inşaat şirketlerinin oranları ise korunacaktır.

·         Mevcut yasada, iş denetleme belgesi değerlendirme oranı tam, iş yönetme belgesi değerlendirme oranı 1/5 iken, iş denetleme belgesi değerlendirme oranı en fazla 1/3`e, iş yönetme belgesi değerlendirme oranını en fazla 1/5`e çekilecektir. Mevcut yasada, iş bitirme ve iş durum belgesi olarak tanımlanan ve büyük inşaat şirketlerine verilen belgeler "tam" olarak değerlendirilirken, yeni yasada bu oran korunacaktır. 

·         Mühendis ve mimarların yeni ihalelere girmesi, oranlarla oynandığı için imkânsız hale gelecek, büyük inşaat şirketleri ise iyice rahatlayacaktır. Bu, açıktan ihale sisteminde derin ve kapanması kolay olmayacak bir yara açmak, mühendis ve mimarların kazanılmış haklarını gasp etmektir. Yine açık ki AKP Hükümeti, kamu ihalelerine belirli sermaye kesimlerinin ve yandaşlarının dışında kimsenin girmesini istememektedir.

·         AKP Hükümeti ihalelere istediğini davet edecek, idare tarafından belirlenecek kriterlerle çerçevesinde ancak belli sayıda şirket ihaleye girebilecektir. AKP`nin yandaşı olmayan şirketlerin ihaleye davet edilmemesi mümkün olabileceği gibi idarece hazırlanan davetli listesine itiraz dahi edilemeyecektir. Kaldı ki, "itirazın şikayet" için yatırılması gereken harçların oldukça yüksek tutulması nedeniyle, itiraz mümkün de olamayacaktır.

·         Kamu tarafından yaptırılacak işlerin ihalesiz verilmesinin önü açılacaktır. Bilindiği gibi sağlık hizmeti veren kurumlar, ihtiyaç duyulan mal ve hizmetlerin teminini Çerçeve Anlaşma yoluyla yapmaktadır. Aynı Çerçeve Anlaşma uygulaması yapım işlerinde de geçerli kılınmıştır. Böylelikle, ihalesiz iş verilmesi sağlanacaktır. 

·         Ancak iş deneyimi bulunmayan mühendis ve mimarlar yapım işi ihalelerinde diplomalarını kullanabilecekler. Bu da bir başka hak gaspına yol açacaktır.

AKP Hükümeti tüm kamusal alanla oynadığı gibi, kamu ihale sistemiyle oynamakta, mühendislerin, mimarların ve toplumun aleyhine, büyük sermaye gruplarının lehine düzenleme yapmakta sakınca görmemektedir. Bu tercihin, kamu hayatında telafi edilemeyecek sorunlara yol açacağı, yolsuzluk ve usulsüzlüğün toplumsal hayatı belirleyeceği, partizanlık tartışmalarının gündemden hiç düşmeyeceği açıktır.

İnşaat Mühendisleri Odası Meclis Genel Kurulu`nu göreve çağırmaktadır. Yasa ya Hükümet tarafından geri çekilmeli ya da milletvekillerinin oylarıyla reddedilmelidir.