Sempozyum ve Yapı denetim çalıştayları sonuç bildirileri ışığında; geçmişten günümüze yapı denetimi sisteminin gelişimi, bugünkü durumu, belirlenen ortak sorunlar ve çözüm yollarının konuşulduğu “Yapı Denetim Sisteminde Gerçekler” konulu toplantı, İMO Antalya Şubesi Atatürk Konferans Salonunda gerçekleştirildi.

Antalya Şubemizde Yapı Denetimi Sisteminde Gerçekler Tartışıldı
 
Sempozyum ve Yapı denetim çalıştayları sonuç bildirileri ışığında; geçmişten günümüze yapı denetimi sisteminin gelişimi, bugünkü durumu, belirlenen ortak sorunlar ve çözüm yollarının konuşulduğu "Yapı Denetim Sisteminde Gerçekler" konulu toplantı, İMO Antalya Şubesi Atatürk Konferans Salonunda gerçekleştirildi.
 
Toplantının açılış konuşmasını yapan Şube Başkanımız Mustafa Balcı, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni veren ilgili idareler, yapı denetim kuruluşları, meslek odaları, mühendis ve mimar meslek mensupları, yapı sahipleri, yapı müteahhitleri, yapı denetim sisteminin olmazsa olmaz taraflarıdır. Yapı denetim Sisteminin başarıya ulaşması tarafların işbirliği sonucu ortak akılda buluşmalarına ve güven ortamının sağlanmasına bağlı olduğunu" söyledi.
 
Toplantının yöneticiliğini yapan İnş. Müh. İbrahim Koç, "Çalıştay ve Sempozyumların sonuç bildirgelerinin değerlendirilmesi ve geçmişten günümüze kadar yapı denetimi uygulamaları sürecinde yaşanan gerçeklerin dile getirilmesi suretiyle, Yapı Denetim Sisteminin iyileştirilmesi ve etkinliğinin sağlanmasına katkı vermek amacıyla bu toplantının düzenlendiğini" belirtti. Yapı denetiminin ciddi bir iş olduğuna vurgu yapan Koç, "yapı denetiminin bir kamusal görev olduğunu, kamu gücünü kullanamayan bir kişinin bağımsız bir şekilde bu kamusal görevi yerine getiremeyeceğini, denetimin bağımsızlığını sağlayacak yeni bir düzenlemenin mutlaka yapılması gerektiğini" söyledi.
 
Yapı denetim sisteminin gelişimini ve sık sık yapı denetimi mevzuatında yapılan değişiklikleri özetleyen İnş. Müh. Hilmi Gürbüz, 01 Aralık 2017 tarihinde Şubemizde ve 14 ocak 2017 tarihinde Başkent Ankara`da yapılan yapı denetimi çalıştaylarında yapılan tespit, değerlendirme, görüş ve önerileri anlattı.
 
Gerek Yapı Denetim Hakkında Kanun ve gerekse Uygulama Yönetmeliğinde günümüze kadar yapılmış olan değişiklik ve ilavelerin, Sempozyum ve Çalıştaylar`da dile getirilen sorunları giderici bir etki yapmadığını belirtti.
Gürbüz, en çok gündeme getirilen ortak sorunları;
Hizmet bedelinin yeterli düzeyde belirlenmesi,
Hizmet bedelinin ödenmesindeki ilişkilerin düzenlenmesi
Yapı denetim şirketlerinin seçimi
Yaptırım (cezalar) uygulamalarındaki hatalar ve adaletsizlikler
Yapı denetiminde sağlıklı çalışan bir sigorta sisteminin oluşturulması
Müteahhitlik konusunun yasal statüye kavuşturulması,
 Şeklinde özetledi.
 
Hilmi Gürbüz`den sonra söz alan, kral çıplak özdeyişi benzetmesi ile "yapı denetiminde gerçekler çıplak" diyerek konuşmasına başlayan İnş. Müh. Murat Sivrikaş, "Yapı denetim kanunu ne diyor? uygulamada neler oluyor? yapı denetim sisteminde yaşanan gerçekler nelerdir?, neler yapılmalı?", sorularına cevap aradı.
 
İnş. Müh. Murat Sivrikaş`ın konuşmasından bazı satırbaşları şöyle:
 
"Pek fazla irdelenmeyen, yapı denetim sisteminin mutfağında yaşanan gerçekleri, yasa ve yönetmelik hükümleriyle oluşan tezatlıkları, sunmaya çalışacağım.  Açıklamalarımdan, yapı dene tim kuruluşu yetkilileri ve teknik personeli, kurum ve kuruluş yetkilileri ve proje üreten meslektaşlarım alınmasın. Olabildiğince, koşullar çerçevesinde işini iyi yapmaya çalışan, gayret gösteren, iyi niyetli, yapı denetim kuruluşu yetkilileri ve personeli, kurum ve kuruluş yetkilileri ve proje müellifleri vardır. Önce yasa ve yönetmelikte ne talep ediliyor onu açıklayıp, daha sonra açıklanan talep, yapı denetim sisteminin uygulamasında,   tezatlıklarla dolu mutfağında, trajikomik yaşananlar nasıl işliyor onları yansıtacağım. Yani tüm cesaretimle, yapı denetim uygulama sistemi "çıplak" diyeceğim.
 
Şu an piyasada, %100 fatura,  %15 ile  %65 arası iskonto uygulanmaktadır. Piyasanın böyle olduğunu bilmeyen yoktur. Bu mantıktan hareketle, ŞU ANKİ PİYASADA, ortalama %50 iskonto var diye, sanırım yapı denetim hizmet bedelleri %1.5 seviyesinden, % 0.75 seviyesine, daha sonrada bu mantıkla, bedava seviyesine indirilecektir. 
 
Projeler, ilgili denetçilerin çok azı tarafından incelenir. Genelde projeler, nasıl olsa İlgili İdare inceliyor diye, kapak kaldırılmaksızın imza atılıp gönderilir. Bu alışkanlık projeleri incelemeyen İlgili İdarelerde de uygulanır. Yapı denetim denetçisi ne kadar incelese de, İlgili İdare kontrolü tarafından, büyük ihtimalle yine de eksik çıkar, Yapı denetimde eksik bulunsa dahi, proje müellifi, "onaylayıp gönderin, İlgili İdarede incele sin tümünü düzeltirim "der.
 
Sonuç olarak:
Uygulama ve teknik bazda benzer standartlara getirilmiş yapı denetim kuruluşları için, istihdam zorunluluğu olma yan, istediği vasıfta istediği kadar teknik personeli istihdam eden, denetlediği yapılarda sigorta olan, inşaat mali yetinin en az %3 ü bedel alan, denetleyeceği yapının yapı sahibi ve yapı müteahhidi ile parasal ve de isteksel ilişkisi olmayan, iş dağıtımı devlet tarafından yapılan, denetlediği inşaatı yapı kullanma izni alındıktan sonra ikamet edilen yapı denetim kuruluşu ve personeli, her türlü denetim, yaptırım ve cezai uygulamaya hazır ve nazırdır.
 
Söz konusu açıklamalar yerine gelmedikçe, verilen cezaların hiçbir caydırıcılığı olmayacak,  aynı kısır döngü devam edecektir. böyle bir durumda, en büyük sıkıntıyı, mağduriyeti denetim yapmak isteyen yapı denetim kuruluşu sahibi, gerçekte başkaca iş faaliyeti alanı olmayan yapı denetim kuruluşları yetki ve teknik personeli yaşayacaktır."
 
Şube Başkanımız Mustafa Balcı, katılımcı görüş ve önerilerinin de alındığı ve yaklaşık 3 saat süren toplantının sonunda konuşmacılar Hilmi Gürbüz, İbrahim Koç ve Murat Sivrikaş`a teşekkür belgesi takdim etti.