İMO Diyarbakır Şube Başkanımız Turan Kapan ile İMO Su Yapıları Kurulu Üyemiz Ahmet Göksoy’un da aralarında bulunduğu TMMOB Diyarbakır İKK heyeti Kobanê’de yaptığı incelemeleri tamamladı. 11 Şubat 2015 tarihinde bölgeyi ziyaret eden heyet, hazırladığı ön inceleme raporunu kamuoyuyla paylaştı ve “Kobanê, Uluslararası Afet Alanı ilan edilmeli” dedi.

 
Diyarbakır İKK: Kobanê, Uluslararası Afet Alanı ilan edilmeli

İMO Diyarbakır Şube Başkanımız Turan Kapan ile İMO Su Yapıları Kurulu Üyemiz Ahmet Göksoy`un da aralarında bulunduğu TMMOB Diyarbakır İKK heyeti Kobanê`de yaptığı incelemeleri tamamladı. 11 Şubat 2015 tarihinde bölgeyi ziyaret eden heyet, hazırladığı ön inceleme raporunu kamuoyuyla paylaştı ve "Kobanê, Uluslararası Afet Alanı ilan edilmeli" dedi. 

TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu üyeleri, Kobanê`de yaptığı incelemeler sonucu hazırladığı ön inceleme raporu kamuoyuna açıkladı. İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi Konferans Salonu`ndaki açıklamaya, TMMOB İKK Sekreteri Turan Kapan ve TMMOB`a bağlı odaların yöneticileri katıldı. Raporu açıklayan TMMOB Diyarbakır İKK Sekreteri Turan Kapan, 12 kişilik heyetle Suruç Kaymakamlığı`nın özel izniyle 11 Şubat 2015 tarihinde Kobanê`yi ziyaret ettiklerini belirterek, "Heyet, Mürşitpınar Sınır Kapısı`ndan Kobanê`ye giriş yapmış, sınırda Kobanê Kanton yönetimi görevlilerince karşılanmıştır. Heyetin teknik inceleme çalışmalarına; Kanton yönetiminden bir avukat başkanlığında, Kobanêli bir Makina Mühendisi, bir İnşaat Mühendisi ve bir İletişim Mühendisi eşlik etmiştir.  Teknik inceleme Kanton yönetimi tarafından belirlenen güvenli alanlarda yapılmıştır. 

Bu rapor, DAİŞ`in yaptığı saldırı, işgal ve katliamın meydana getirdiği yıkımları, talanı ve yeniden inşa sürecini yerinde incelemek amacıyla yapılan ziyaretin ardından hazırlanan Kobanê ön inceleme raporudur" dedi. 

Kapan, yaptıkları tespitleri şöyle sıraladı: 
-Krokide kırmızı ile gösterilen; yaklaşık 4.5 km uzunluğundaki güzergah üzerinden inceleme yapılmıştır. 
-Kobanê kent merkezi krokide mavi hat ile gösterilen yerleşim alanı yaklaşık olarak 871 ha`dır. 
-Kuzeydoğu ve doğu bölgesinde krokide yeşil ile gösterilen; ağır hasarlı binaların bulunduğu alan yaklaşık olarak 456 ha`dır. 
-Kobanê batı bölgesinde bulunan sarı hat ile gösterilen, yapıların az ve orta hasarlı olduğu alan yaklaşık 239 ha`dır.
 
Yapıların yüzde 80`i yıkılmış
Kentin hızlı yapılaşması, nüfus artışına paralel olarak arttığını kaydeden Kapan, "Yapıların büyük çoğunluğunun zemin, Z+1, Z+2 olarak yapıldığı gözlenmiştir. Kobanê ve çevresinin 4. derece deprem bölgesi olması nedeniyle binaların gayet narin kesitlerle inşa edilmiş olduğu gözlenmiştir. Yapılarda mühendislik hizmetinin oldukça zayıf olduğu tespit edilmiştir.

DAİŞ saldırısından sonra kentteki yapı stoğunun yaklaşık %80`i yıkılmış ve yakılmış olduğu tespit edilmiştir. Ağır hasar gören bu yapıların tekrar onarılması veya bu haliyle yerleşime açılmasının ekonomik olmadığı tespit edilmiştir. Savaşın ağır izlerin taşındığı bazı alanlar açık hava müzesi olarak planlanabilir. 
Kentteki savaşın yapılardaki etkisi iki aşamalı olarak tespit ettiklerini kaydeden Kapan, "1. DAİŞ saldırılarında yıkılan, yakılan ve tahrip edilen alanlar, 2. Koalisyon güçlerinin hava saldırıları sonucu yıkılan, tahrip olan alanlar" diye konuştu. 

Kentte şu anda 10 bin kişi yaşıyor
"Kentin kuzeyi Türkiye sınırı olup,  Kobanê` nin  tek güvenli kapısının  Mürşitpınar sınır kapısı olduğu görülmektedir. Bu kapı referans alındığında; kuzeydoğu, doğu ve güney cephelerine uzanan alanlarda yapılaşmanın % 80` inin enkaz halinde olduğu tespit edilmiştir" diyen Kapan, "Savaş ile birlikte kentin bütün altyapı hizmetleri (yol, su, kanalizasyon, enerji) vb. tahrip olduğu belirtilmiştir. Kentin batı bölgesindeki yapıların %20` si tahrip olmasına rağmen, onarılabilir durumda olduğu gözlemlenmiştir. Kentte savaş esnasında 5000 kişinin olduğu, şu an yaklaşık 10.000 kişinin yaşadığı ve geri dönüşlerin devam ettiği Kanton yönetimince belirtilmiştir. Ayrıca geri dönen nüfus için çadır kentlerin yapılmasının planlandığı Kanton yönetimince ifade edilmiştir" dedi. 

Enerji, su, gıda, tarım ve sağlık sorunları
Kenttin, enerji, su, gıda, tarım ve sağlık sorunlarına olduğuna işaret eden Kapan, "Kentin elektrik enerjisi daha önce Suriye`deki bir hidroelektrik santralinden (HES) alınmakta olup, Suriye`deki iç savaşın başlamasından sonra enerji nakil hatların, merkezi hükümet tarafından kesildiği ve bu santralden enerji verilmediği belirtilmiştir. Mevcut HES`in halen DAİŞ kontrolünde olduğu ve enerji kesintisinin devam ettiği belirtilmiştir.  İhtiyaç duyulan elektrik enerjisi temini acilen Türkiye ` den (Suruç) sağlanmalıdır. Bu sorunun siyasi olarak aşılması durumunda; teknik olarak hiçbir zorluğu ve yüksek maliyeti olmayacaktır. Bunun yanında yeniden inşa sürecinde enerjinin sürdürebilirliği açısından; rüzgar, güneş ve fosil yakıtlı enerji üretiminin hayata geçirilmesi için, kentin bu konudaki kaynakları için teknik çalışmalar yapılmalıdır. Petrol rafinerilerinin imha olması nedeniyle; rafinerinin yeniden onarılması için teknik çalışma yapılması gerekmektedir. Enerji sorununun çözümü; diğer bütün altyapı sorunlarının eksenini oluşturmaktadır. 

Fırat nehri kıyısındaki akiferlerden (kuyulardan) pompaj ve terfi sistemiyle alınan su membada Suriye hükümeti tarafından kesildiği, Kanton yönetiminin suyu kendi olanaklarıyla başka alanlardan temin ettiği, DAİŞ saldırısı sırasında su kuyularının tahrip olması nedeniyle ciddi bir su sıkıntısı olduğu tarafımıza iletilmiştir. Yeniden su temini için, çöken/ tahrip edilen su kuyularının tekrar açılması gerekmektedir. Yapılan incelemede arazi yapısı ve yeraltı su seviyesinin kuyu açılmasına müsait olduğu tespiti yapılmıştır. Bir teknik heyetin etüt çalışması yaparak, yeni kuyuların hayata geçirilmesi anlamında acilen çalışmalar yapılmalıdır" diye konuştu.    

Yeniden inşa için

Kobanê`nin özgürleşmesinde önemli rol alan kadın özgürlük savaşçılarının direnişleri adına kent merkezine sembol bir anıtın yapılmasını öneren Kapan, Kobanê`nin yeniden inşa süreci çalışmasına ilişkin de yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: 

-İnsani yardımların ve Kobanê`nin yeniden inşası için gerekli olan ihtiyaçların sağlanması için Mürşitpınar Sınır Kapısı`nın (resmi)  yardım koridoru olarak açılması gerekir. 

-DAİŞ çetelerinin kaçarken alanda bıraktıkları füze, havan, mayın gibi patlamamış patlayıcı vb. maddelerin temizlenmesi gerekmekte olup, bu işlem için gerekli uzman ekiplere ihtiyaç duyulmaktadır. 

-Savaşın Kobanê`de yaratmış olduğu hasarın genel düzeyi ve yapılardaki hasar tespiti yapılmalı, 

-Kobanê, Uluslararası Afet Alanı ilan edilmesi gerekir. Ciddi bir enkaz sorunu olup, enkazın kaldırılması için uluslararası iskan ve mülteci kuruluşlarına acil yardım çağrısı yapılması gerekmektedir. İşin ekolojik boyutuna dikkat çekilmelidir. 

-Geri dönüşlerin örgütlenmesinde ve yeniden inşa sürecinde "NEOLİBERALİZM" politikaları değil, mekan, kimlik ve ekolojik kentte yaşayan insanların özgür iradesi ve öz yönetimiyle gerçekleştirilmelidir. 

-Enkaz kaldırma işleminden önce kent merkezine ait yerleşim alanının havadan fotoğraflarının çekilmesi ve hasar tespit çalışmalarında kullanılması gerekmektedir. 

-Kent merkezinin alt yapısına ait haritaların varsa temini yok ise yeniden hazırlanması gerekmektedir. 

-Kentin şu anki halinin, her sokağının veya önemli yerlerinin fotoğraflanarak, geleceğe bellek oluşturulması açısından bir veri olarak saklanmalı ve yeniden inşa sürecinde bunun yerinde sergilenmesi önerilmektedir.